Bạn có bao giờ đã nghe về hiện tượng một cánh bướm đập ở Mexico có thể gây ra
một cơn bão ở Texas chưa? Nghe thì phi lý nhưng qua bài này bạn sẽ hiểu rằng
những thay đổi nhỏ nhất của bạn có thể tạo những biến đổi ngoạn mục về sau và
người ta gọi nó là hiệu ứng cánh bướm.
Hiệu ứng cánh bướm là một hiện tượng được nhà khoa học và nhà khí tượng học
Edward Lorenz phát hiện khi thực hiện một thí nghiệm mô phỏng về khí tượng
học, lúc đó ông đang nhập một số liệu đầu vào là 0,506127 nhưng vì quá trình
nhập liệu cần nhập lại con này nhiều lần nên ông chỉ nhập con số 0,506. Sự
chênh lệch sai số 0,000127 này đối với các bạn nào từng bảo vệ đồ án khoa học
ở trường thường sẽ cho rằng là không quá nhiều. Tuy nhiên đối với Lorenz ông
cực kì bất ngờ khi kết quả xuất ra lại khác xa so với kết quả khi tính toán
bằng con số gốc ban đầu. Việc làm tròn những con số không đáng kể lại khiến
kết quả chênh lệnh vô cùng đáng kể đã khiến Lorenz cực kì ấn tượng và phát
biểu lần đầu trong bài diễn thuyết của mình năm 1969. Trong bài này ông đã đề
cập đến sự liên hệ chặt chẽ của các biểu thức vật lí đối với điều kiện ban đầu
của bài toán. Và để nhấn mạnh, ông đã phát biểu nên câu nói nổi tiếng:"Chỉ cẩn
một con bướm đập cánh ở Brazil cũng có thể gây ra một cơn bão ở Texas."
2. Hiệu ứng cánh bướm và đời sống.
Tuy hiệu ứng cánh bướm cho rằng một thay đổi nhỏ nhưng có thể khiến kết quả
thay đổi ngoạn mục nhưng không phải theo kiểu tùy ý hay vô lí mà nó đều liên
kết theo hệ luật nhân quả. Hiệu ứng cánh bướm cách gọi của nước ngoài, ở Việt
Nam ta có những câu tục ngữ tương tự vừa dân dã lại vừa quen thuộc như:
Sai một li đi một dặm
=> Một sai lầm nhỏ có thể trả giá bằng cả cuộc đời
Đời cha ăn mặn đời con khát nước
=> Tội lỗi của người đời trước phải khiến người đời sau phải gánh trả
Gieo gió gặt bão
=> Hành động của ta bây giờ đều có thể gây ra kết quả khác biệt về sau, vì
thế hãy cân nhắc hành động cho kĩ lưỡng
Ta có thể xét một mệnh đề nhỏ nhỏ sau đây:
Việc một cô gái mua một chiếc điện thoại có thể khiến một cô gái khác trở
thành một doanh nhân thành đạt
Câu trên có thể khá lố bịch nếu chỉ dừng ở đó, nhưng nếu ta xây dựng nó dưới
dạng một câu chuyện và sử dụng hiệu ứng nhân quả hay cánh bướm, có lẽ câu
chuyện này với các bạn sẽ rất thú vị về sau. Trước hết ta có một sự kiện gọi
là Sự kiện gốc:
Dung và Hương là đôi bạn học cùng lớp. Hương là con gái nhà giàu, có của ăn
của để, học kém. Dung là con nhà nghèo, của giả không mấy dư, mẹ Dung mất sớm,
cái ăn cuối tháng với nhà Dung đôi khi là gánh nặng, Dung lâu lâu vẫn chứng
kiến việc bố Dung phải đi chạy vạy mượn hàng xóm ít gạo để nấu cơm, làm bữa.
Dung biết vậy nên không đua đòi mà cố gắng học, đặng làm bố vui lòng. Những
thành tích học tập tốt trả về khiến bố Dung rất vui là động lực tiếp bước cho
ông trong cuộc sống vất vả".
Đấy các bạn đã hình dung sơ sơ chưa, nhưng chưa hết đâu drama đang còn tiếp.
Hai đứa cũng không phải thân thiết gì với nhau lắm. Nhưng do nhà hai đứa gần
nhau, trong dãy phố chỉ có hai đứa trạc tuổi, cùng lớp mà Hương cũng hay sang
nhà Dung chơi, bắt chuyện làm quen. Hương học không tốt lắm, nên đôi khi lại
hay xách bài vở sang nhà Dung nhờ chỉ giáo, ngược lại mỗi khi Hương có món đồ
nào mới lạ đều cho Dung sử dụng cùng, có món ăn nào ngon đều cho Dung cùng
thưởng thức.
"Một lần vào sinh nhật 18 tuổi, bố Hương tặng Hương một cái điện thoại cảm
ứng, thời đó công nghệ còn chưa phát triển, điện thoại nắp gập còn đang đắt đỏ
chứ chưa nói gì là điện thoại cảm ứng. Hương hí hửng đem sang khoe với Dung.
Trong lớp có thành lập một nhóm chat của hội con cái nhà giàu nói đủ chuyện
trên trời dưới đất rất chi là thú vị. Nhìn Hương phấn khích gõ nhanh bàn phím
câu chat mà Dung cũng bị cuốn theo, lần đầu tiên cô bé được biết tới những thứ
như internet, mạng xã hội. Nào là cơ man những tin thú vị như các ngôi sao
đang nổi thời đó, nào là các hoạt động đi chơi được các bạn bàn tán trong nhóm
chat. Thấy được ham muốn của Dung, Hương đề nghị bảo sao không nhờ bố mua một
cái. Nghe thế thôi chứ Dugn thừa hiểu hoàn cảnh nhà mình như thế nào, ăn còn
chưa chắc đã đủ chứ nói chi những thứ xa xỉ như thế. Dù vậy trong lúc nấu cơm
tối cùng bố, Dung không thể nào giấu được niềm vui thích khi được thấy các
hoạt động mà bạn mình làm trên chiếc điện thoại đó. Bố chỉ cười mà không nói
gì nhiều."
"Tối đến đi ngủ bố Hương vắt tay lên trán. Ông nghĩ: từ ngày mẹ mất đến nay
con bé Dung trầm tính hẳn, không còn hồn nhiên như trước, biết nhà mình nghèo
nên con bé rất ngoan chả đua đòi thứ gì, suốt 12 năm đi học nhà ta chưa tổ
chức sinh nhật cho con bé một lần. Từ hôm qua khi con Hương đến, mình chưa bao
giờ thấy con bé vui vẻ đến vậy. Có lẽ mình nên mua cho nó cái gì đó, để nó có
được một kỉ niệm đáng nhớ. Nghĩ vậy, hôm sau ông đi mượn thêm hàng xóm một ít
tiền để đủ 2 triệu, đủ để mua một chiếc cảm ứng nhỏ xinh mới loại giá thấp
nhất. Sau khi thanh toán ở cửa hàng xong. Ông mau mau chóng chóng đạp trên con
xe cũ kĩ để mau về tới nhà, muốn được nhìn thấy sự bất ngờ của con."
"Tuy nhiên do mải nghĩ mà ông không để ý có chiếc xe máy ở trên đường đang đỗ
từ lâu, ông phanh gấp nhưng chiếc xe đạp cũ không đủ sức dừng lại kịp mà đâm
sầm vào cái xe máy đó. Cú tông khá đau khiến cho con người đang ở giai đoạn
luống tuổi như ông cũng khó gượng dậy lại được. Vết thương hiện lên một mảng
lớn trên cánh tay ông do vừa bị chà xát trên mặt đất. Bỗng nhiên mọi người
xung quanh hét lên, ở ngay sau đang có một chiếc xe tải chở vật liệu xây dựng
đang ầm ầm kéo đến. Mọi việc diễn ra quá nhanh khiến anh tài không kịp đạp
phanh. Rồi việc xấu cũng phải đến. Chiếc xe nhanh chóng cán qua vị trí người
bố đang nằm đó. Khi anh tài xế kịp dừng xe mà bước xuống thì mọi chuyện đã
thật quá kinh hoàng, mọi người xung quanh mở to mắt nhìn vào quang cảnh khủng
khiếp trước mắt mình, không ai nói lên được lời nào. Sau được một anh bình
tĩnh hô hoán, mọi người thi nhau người thì gọi cảnh sát, người thì gọi cứu
thương....
Thôi được rồi, chuyện thì còn dài lắm mà giờ kể thì mất công quá, đó chỉ là
một câu chuyện giả tưởng thôi, nhưng với hệ luật nhân quả liên tiếp hẳn các
bạn đã đoán được câu chuyện tiếp theo là thế nào rồi phải không. Theo hiệu ứng
cánh bướm thì người ta gọi đây là kết thúc thứ nhất, nếu như trò chơi không
đòi hỏi thêm dữ kiện gì đây sẽ là kết thúc duy nhất
ENDING 1: Cô bé nhận được tin bố mất thì đau lòng, không còn tâm
trạng để học tiếp, kì thi đại học thì gần đến nơi. Người trụ cột gia đình
đã không còn. Một nền tảng tinh thần vững chắc đã bị đổ vỡ, cô bé không
còn thiết sống nữa. Khoản nợ đang chồng chất thì đổ lên đầu, người lạ thì
vào nhà bứng bớt đồ đạc đi để xiết nợ. Khi biết được cha đang đi mua quà
sinh nhật cho mình thì không ngừng oán trách bản thân. Việc suy sụp tinh
thần đã làm ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng học tập của Dung và trong kì
thi đại học vừa rồi, cô bé đã không đủ điểm.
Và thật sự nếu không còn gì khác thì đó là kết thúc. Nhưng cuộc sống là
muôn màu muôn vẻ với hàng tá sự kiện có thể diễn ra không nằm trong tính
toán của chúng ta. Có thể có hệ thống các nhân vật phụ xung quanh mà mối
quan hệ của cô bé với các nhân vật đó như thế nào, cũng có thể dẫn đến một
câu chuyện mới, hãy thử tưởng tượng bên nhà cô bé có một bà cụ già neo
đơn, Dung vẫn thường ngày sang giúp đỡ bà, được bà quí như con gái thì
sao,lúc này câu chuyện có thể mở khóa được 1 kết thúc thứ hai như sau:
ENDING 2: Bà nhà bên có lẽ đã hay được tin xấu. Thường thường
khoảng 5 giờ chiều bà sẽ nghe được tiếng cọt kẹt của xe dừng lại của người
bố và tiếng chào hân hoan vọng từ trong nhà ra của người con, nhưng tất cả
đáp lại hôm nay là một sự im lặng trong căn nhà tối đen khiến bà càng thêm
chắc chắn về những tin xấu bà đã nghe phong thanh được đâu đó. Bà đã sang
hỏi thăm nhưng đáp lại là một sự im lặng, Dung nằm vật trên giường, tóc
tai rối bời, lâu lâu lại gào lên những tiếng thật to. Bà biết bây giờ có
nói gì cũng không thể thay đổi được tâm trạng, nên cũng lẳng lặng về.
Bà có một người con trai đang hiện đang là một doanh nhân thành đạt đang
công tác xa nên không thể về chăm mẹ được. Anh nhiều lần đề nghị với mẹ
rằng ta nên thuê giúp việc mẹ nhưng bà cụ cứ mãi khăng khăng từ chối. Anh
đâu biết được rằng khi anh không có ở đây, Dung là vị khách hằng ngày vẫn
sang thăm bà, giúp đỡ bà trong những việc vặt, nói chuyện hằng ngày với
bà. Bà bị huyết áp thấp, có lần bà bị tụt đường huyết khiến bà bị ngất xỉu
khi đang đi trên cầu thang, đầu còn đang đập trên thành tường. Nếu không
có Dung vẫn hằng ngày sang nhà thăm nom mà phát hiện được thì mệnh hệ bà
chắc đã lâm nguy rồi. Bà dần dà từ lâu đã coi Dung như người con gái của
mình, nhiều lần anh con trai đề nghị đưa người giúp việc vào nhà nhưng bà
không chấp nhận, vì bà thừa hiểu rằng với người có động cơ trong sáng như
Dung thì với một người làm công trả lương cũng chưa chắc đã làm bà vui
bằng Dung được. Trước đây bà có ý định muốn giúp đỡ gia đình Dung về mặt
tài chính, nhưng thấy bố Dung là người chăm chỉ thì bà thấy việc giúp đỡ
này có thể vô tình gây ảnh hưởng đến lòng tự trọng và tự tôn của gia đình.
Giờ đây khi vận xấu không may đến với gia đình cô bé, bà nghĩ kiểu gì mình
cũng phải giúp đỡ. Bà cụ nói với anh con rằng đây là người đã giúp mẹ từ
lâu lúc con vắng nhà mà không đòi hỏi một xu nào hết, nghe được câu chuyện
của mẹ anh rất xúc động, thấy tình cảnh người thăm non mẹ hàng ngày đã trở
nên khốn cùng, bất giác anh nghĩ mình phải làm cái gì đó, anh nghĩ rất
lung rồi sau đó tìm cách sang nhà nói chuyện với cô bé. Anh ấy sẽ vực cô
bé dậy, nói vài câu thấm sâu vào óc, nói những lời kiểu như bố em mà biết
được sẽ không vui đâu hay như là việc bố làm chứng tỏ bố rất thương em, em
định để công sức bố nuôi em ngần ấy năm đuổi hết sông suối sao? Cô bé sẽ
tỉnh ngộ và cố gắng học tập, dưới sự hậu thuẫn của anh trai kia cô bé trở
thành một doanh nhân thành đạt.
Thôi mình không kể nữa đâu, ớn lắm rồi, cứ phải nghĩ chuyện mãi mệt lắm,
đại khái là các bạn có thể thấy được anh con của bà cụ sẽ là nhân tố thay
đổi tiếp theo cho cuộc đời cô bé, và nhờ hệ thống nhân quả dựa trên cách
ứng xử với các nhân vật, câu chuyện sẽ đưa đến một kết thúc mà khi tóm lại
bằng một mệnh đề trên kia thì người ta sẽ cho rằng là hơi lố bịch nhưng
suy nghĩ kĩ thì nó vẫn có thể xảy ra được.
Và như các bạn thấy nếu mà Dung không quan tâm chăm sóc bà lão từ trước
đến giờ thì có lẽ kết truyện chắc có lẽ chỉ dừng ở đoạn cô bé vật vã và đi
theo Ending 1 rồi. Vì vậy hẳn thông qua bài viết này chắc các bạn phần nào
cũng tưởng tượng đến việc hành động các bạn tác động đến cuộc sống của các
bạn thế nào rồi phải không?
3. Hiệu ứng cánh bướm và "Until Dawn"
Nếu bạn đi dạo trên mạng mà tìm hiểu về hiệu ứng cánh bướm sẽ thấy có rất
nhiều thuyết giả tưởng vận dụng hiệu ứng cánh bướm như: nếu như Hittle
không bị từ chối khi nộp đơn vào Học viện Mĩ thuật ở Vienna, có lẽ ta đã
có được một người nghệ sĩ chứ không phải là một tên độc tài chẳng hạn, hay
trong trận đánh năm 1918, nếu như binh nhì Henry Tandey bắn chết Hittle
khi đó thì cũng không có thế chiến thứ hai sau này. Tuy nhiên đó là giả
thiết vui thôi, chúng ta cũng không thể chắc rằng nếu không phải Hittle
thì lại có một ai đó khác cũng bị đưa đẩy vào hoàn cảnh như thế, trở thành
một tên độc tài nhưng với cái tên khác chăng?
Vậy đấy có hàng tá giả thuyết khác mà bạn chưa thể kiểm chứng, vậy nên
thay vì phỏng đoán giữa các giả thuyết mơ hồ, nhà làm game Supermassive
Games đã tiến hành bắt tay xây dựng một con game có đưa bối cảnh cụ thể,
có những con người với những tính cách khác nhau, bị đưa vào những hoàn
cảnh khác nhau bị buộc phải lựa chọn phải trở thành con người thế nào giúp
ta hình dung rõ hơn về hiệu ứng bướm bướm. Đó là game Until Dawn và đã ra
mắt vào năm 2015
Poster game Until Dawn
Game kể về lịch sử một nhóm bạn 10 người cũng nhau trải nghiệm một kì nghỉ
đông trên một căn biệt thự, không may 2 người trong số họ vì vui chơi quá
đà, lạc vào rừng tuyết và một sinh vật chưa rõ mặt mũi truy đuổi và ngã
rơi xuống vực. Tròn một năm sau, cả hội nhóm lại đưa nhau lên trên căn nhà
ấy để đi chơi đồng thời tìm hiểu về những gì thực sự xảy ra một năm trước.
Trong game, người ta đồn về một sinh vật bí ẩn tên Wendigo là những con
người đã bị bỏ quên trong những căn hầm mà bị trúng lời nguyền, nhảy ra và
đi giết người. Nhiệm vụ của chúng ta phải tìm ra bí ẩn về cái chết của 2
người trước có liên quan đến con quái vật này không và cùng các bạn tìm
cách sóng sót qua các sự kiện.
Nhóm bạn trong game
Được vận hành trên hiệu ứng bươm bướm thông qua lựa chọn của bạn cho các
nhân vật trong game. Đồng thời trong game còn có những pha nhấn nút nhanh
trong những màn chạy trốn khỏi quái vật (QTE - Quick Time Event). Tùy vào
hoàn cảnh mà các bạn có thể suy luận mà đưa ra lựa chọn, và từ đó kết cục
của nhân vật đó trong sự kiện tiếp theo trở nên tốt hoặc xấu, tuy vậy có
những lựa chọn sẽ không đưa sự việc diễn ra tốt như bạn tưởng và cũng có
những sự kiện xấu sẽ diễn ra không phụ thuộc vào lựa chọn của các bạn. Tuy
nhiên ngầm ý rất rõ ràng trong game đó là việc các bạn có làm cho các nhân
vật trong game đoàn kết được hay không hoặc hành động của nhân vật có
logic trong hoàn cảnh lúc đó hay không sẽ ảnh hưởng đến kết quả cuối game,
có thể sống hết, có thể chết hết, hoặc là có người sống người chết.
Wendigo
Game đã được đánh giá rất tốt, game đã đạt 2 giải là giải game kinh dị
xuất sắc nhất năm 2015 và giải tài sản gốc. Bản thân mình chưa chơi game
vì nhà không đủ giàu để sắm ps4 nhưng được cái vẫn được trải nghiệm chân
thực thông qua các video quay lại quá trình chơi không bình luận
(walkthrough no commentary).
4. Cùng trải nghiệm qua các lựa chọn của game.
Phải khen cho đội làm game đã làm được kết cấu game vừa hay mà lựa chọn
diễn tiến sự việc cũng rất logic. Sau đây là các phân cảnh mình cắt từ
game kết hợp với các lựa chọn. Bạn hãy nhớ dựa vào lựa chọn của bạn mà sự
việc có thể tốt hoặc xấu hơn, vì vậy hãy nghĩ cẩn thận.
Phân cảnh 1: Sam bị rượt đuổi bởi tên bịt mặt
Tên bịt mặt này là do Josh cải trang nhằm hù dọa mọi người cho vui. Tuy
nhiên Josh lại không biết được rằng đang có một con quái vật thật sự trong
khu nghỉ dưỡng này. Do đó việc hù dọa của Josh cộng với hoàn cảnh đặc biệt
đã vô tình tạo ra nỗi sợ kinh hoàng cho mọi người. Trong phân cảnh này Sam
đang tắm và bị Josh rượt đuổi, hãy tìm cách giúp Sam thoát khỏi Josh
Bạn hãy chạy video để xem tình huống, ở cuối mỗi tình huống phía dưới
video sẽ đưa ra các lựa chọn xử lí, hãy nhớ mỗi lựa chọn của bạn có thể
thay đổi kết cục về sau của Sam.
Chúc mừng, bạn đã giúp Sam thoát khỏi tên trộm. Bạn có thể chơi lại để trải nghiệm các lựa chọn khác
Sai lầm, lựa chọn của bạn đã khiến Sam bị bắt, hãy suy nghĩ lại với lựa chọn khác
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét